Давсагны үрэвсэл буюу цистит гэдэг нь шээсний замын цочмог үрэвсэлт өвчинд багтдаг давсагны салст бүрхэвчийн үрэвсэл юм.
Өөрөөр хэлбэл, нян давсагт орж давсагны салстыг гэмтээснээс үрэвсэл үүснэ гэсэн үг. Энэ эмгэг нь ихэвчлэн доороосоо даарснаас болон хувийн ариун цэврийг муу сахиснаас үүсдэг.
Насанд хүрсэн хүний давсаг нь 250-500 мл багтаамжтай, булчинлаг бүтэцтэй хөндийт эрхтэн юм.
Давсганд бөөрөөр ялгарсан шээс хэсэг хугацаанд хуримтлагдан шээсний сүвээр гадагшилна. Давсагны үрэвсэлт өвчнөөр эмэгтэй хүний шээсний сүв нь 4 см учир гаднаас нянгийн халдвар ороход хялбар байдагтай холбоотой эмэгтэйчүүд илүү өвчилдөг. Хэдийгээр ямар ч эмэгтэй хүн циститээр өвчилж болох боловч ихэвчлэн насанд хүрсэн эмэгтэйчүүдэд элбэг тохиолддог. Анатомын онцлогоос шалтгаалан эмэгтэйчүүдэд ихэвчлэн тохиолддог бөгөөд нийт эмэгтэйчүүдийн 45-50 хувь нь амьдралдаа ямар нэгэн байдлаар циститээр өвчилсөн байдаг.
Шалтгаан
- Халдварын шалтгаан :E.Coli (граммсөрөгбактери) нь циститийн шалтгааны 85% болдог бол Staphylococcus нянгаар үүсэх нь 5-10% эзэлдэг. Зарим тохиолдолд вирусын болон мөөгөнцрийн шалтгаант цистит тохиолдоно.
- Шээсний катетр байнга хэрэглэх: Шээсний катетр тавих нь шээсний замын халдвар авах эрсдэлийг ихэсгэдэг. Иймд зайлшгүй шаардлагатай л биш бол катетр хэрэглэхээс зайлсхийх
- Бусад шалтгаан: Янз бүрийн архаг суурь өвчинтэй байх тухайлбал бөөрний үрэвсэл, чихрийн шижин, шүд хорхойтох, эмэгтэйчүүдийн үрэвсэлт өвчин зэрэг нь нөлөөлөхөөс гадна хувь хүний амьдралын хэв маягтай холбоотой (даарах, хувийн ариун цэвэр муу сахих гэх мэт)
Шинж тэмдэг:
- Циститийн үед хэт ойр ойрхон шээх
- Шээс хүрсний дараа гарч байгаа шингэн нь бага хэмжээтэй
- Шээхэд өвдөх эсвэл барьж дийлэхээргүй хүчтэй шээс хүрэх
- Давсаг орчим хэвлийн доод хэсгээр өвдөх
- Халуурах.
- Шээс эвгүй үнэртэй болох, үнэр нь өөрчлөгдөх Шээс булингартай болох, мөн өнгө нь өөрчлөгдөх.
- Шээсний дараа цус дусах
- Ууц нуруугаар байнга чилж өвдөж болзошгүй
Урьдчилан сэргийлэхийн тулд ямар аргах эмжээ авах хэрэгтэй вэ?
1. Даарч, хөрөхгүй байх, биеийн эсэргүүцлээ сайжруулах хэрэгтэй.
2. Хоёрдугаарт, үрэвсэлд өртөхгүй байх ёстой. Биед аливаа нэгэн архаг үрэвсэл удаан “хадгалагдвал” цаашаа өвчин тархах үндэс суурь болж өгдөг.
3. Гуравдугаарт, шээсээ удаан барих маш аюултай. Шээс хүрэх бүрдээ давсгаа суллаж байх, цаг тухайд нь гаргахгүй бол нян үржиж, үрэвсэл үүсэх аюултай.
4. Өдөрт дор хаяж 2-3 литр ус, шингэн зүйл ууж хэвших
5. Ариун цэврийг сахих
6. Бөөрний үрэвсэлтэй бол цаг тухай бүрд нь эмчлүүлэх шаардлагатай.
Хэрэв цистит өвчнөөр өвдсөн тохиолдолд дур мэдэн эм хэрэглэлгүй нарийн мэргэжлийн эмчид хандан зааврын дагуу шинжилгээ хийлгэн эмчлүүлэхийг зөвлөж байна.
